نیدل استیک Needlestick : که در اصطلاح پزشکی نیدلاستیک شدن نامیده میشود. یا زخم سر سوزن٬ در بین کارکنان مراکز درمانی و سلامت و نیز عامه مردم ٬ به هرنوع سوراخ شدن پوست توسط سوزن یا شئ نوک تیز به صورت تصادفی و در هنگام مداخلات پزشکی یا پرستار گفته میشود. زخم سر سوزن توسط یک سوزن نو و استریل به خودی خود هیچ خطری را ایجاد نمی کند. بزرگترین نگرانی زمانی بروز میکند که سوراخ شدن پوست توسط یک سر سوزن استفادهشده و آلوده به خون بیمار باشد که در این میان بیشترین خطر برای ابتلا به ویروس هپاتیت بی (HBV)٬ هپاتیت سی(HCV) و ویروس ایدز (HIV) منجر به نگرانی خواهد شد.
ازاین بین میزان آلودگی با ویروس هپاتیت با بیشترین احتمال (حدود ۳۰ درصد) وویروس ایدز با کمترین احتمال (حدود ۰/۸ درصد) قرار دارد و ویروس هپاتیت سی بااحتمال متوسط آلودگی (بین ۳ تا ۵ درصد) مابین این دو قرار میگیرد.کنترل:
در صورت بروز زخمهای حاصله از سوزن خوردگی هنگام درمان بیمارسروپوزیتیو و با توجه به واکسیناسیون کارکنان مراکز درمانی علیه هپاتیت بی، و با توجه به احتمال پایین ابتلا به ویروس ایدز بیشترین توجه بر هپاتیت سی قرار میگیرد. در مرحله ابتدایی حادثه آزمایش های کلی بر روی هپاتیت بی و در صورت سالم بودن پس از 40 روز و در دومین مرحله آزمایشات بر روی هپاتیت سی انجام میشود. در سومین مرحله که پس از سه ماه انجام میشود رویکرد آزمایشات بر آر.ان. ای و آنتی بادی هپاتیت سی بوده و در ادامه در مرحله پایانی پس از شش ماه تنها آزمایش آنتی بادی از شخص گرفته میشود تا از عدم آلودگی به ویروس اطمینان یابد.پیشگیری:
در بیشتر کشورهای پیشرفته جابجایی و حرکت پرسنل پزشکی-بهداشتی با سرنگ بدون درپوش جرم محسوب شده و مستوجب جزاهای سنگین اداری میباشدرفتارهای پیشگیرانه در سطوح مختلف از جمله کاهش یا عدم استفاده از وسایل نوک تیز و برنده، مهندسی کنترل عفونت، کنترلهای اداری شامل آموزش و ارایه راهکارهای پیشگیرانه به پرسنل، استفاده از ابزار تا حد ممکن بجای انگشتان دست، و دست به دست نکردن ابزار با دست و دست به دست نکردن ابزار همچنین احتیاط در برداشتن و گذاشتن درپوش سوزن و دیگر ابزار برنده که از عوامل مهم در ایجاد زخم سوزن یا نیدل استیک است.روش های بهداشتی و استاندارد در مورد برداشتن و گذاشتن درپوش سوزنها و سرنگ، همواره بهترین و امن ترین راهکار را پیش روی کاربر قرار میدهد.در تمام بخش های مراکز درمانی میبایست ظروف جمع آوری پسماندهای تیز و برنده از جمله سیفتی باکس در دسترس بوده و پرسنل موظف به قرار دادن همه ابزار دورانداختنی در این محفظه ها هستند. محفظه ها و سیفتی باکس ها عمدتا از جنس پلاستیک یا مقوا ساخته شده و عموما با رنگ زرد به چشم میخورند. همچنین معدوم کردن این محفظه ها پس از استریل کردن روشهای استاندارد منحصر به خود را دارد.منابع:
- بررسي مواجهه شغلي با نيدل استيک و عوامل خطر آن به همراه آناليز خطر به روش اچ اف ام اي اي در بيمارستان فيروزگر تهران در سال 1390
- جراحت ناشي از نيدل استيک شدن و عوامل همراه آن در دو گروه پرسنل پرستاري و کارگران خدماتي بيمارستانهاي تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکي اردبيل
- 3. “نیدل استیک” شدن را جدی بگیرید”. خبرگزاری ایسنا، مهر 93
- نیدل استیک پرستاران و پزشکان را در معرض ایدز و هپاتیت قرار میدهد (خبرگزاری فارس مهرماه 93
- 4
- Prüss-Ustün A, Rapiti E, Hutin Y (دسامبر2005). “Estimation of the global burden of disease attributable to contaminated sharps injuries among health-care workers”.ژورنال پزشکی