زبان بدن

تاکتیک های خواندن زبان بدن دیگران

کلماتی که می‌گویید فقط نیمی از آن‌چه دیگران می‌شنوید را تشکیل می‌دهد. به گفته آلبرت محرابیان، استاد دانشگاه کالیفرنیا (UCLA)، ۵۵ درصد از پیامهایی که منتقل می‌کنید توسط زبان بدن شما منتقل می‌شود. به همین دلیل است که مطالعه زبان بدن، تاریخچه‌ای طولانی دارد. چارلز داروین، زیست‌شناس معروف، اولین تحقیق آکادمیک را درباره زبان بدن را انجام داد که در سال ۱۸۷۲تحت عنوان «بیان عواطف در انسان و حیوانات» منتشر شد. طی قرن گذشته، پیشرفت‌های علمی بسیاری در درک معانی اجتماعی زبان بدن صورت پذیرفته است. در اینجا مواردی از مفیدترین آنها‌ها را ارایه می‌دهیم که از مجله Psychology Today و نشریات تحقیقاتی و چندین کتاب مطرح در این حوزه برگرفته شده‌اند.

در ابتدای بحث موکداخاطر نشان میشو که حالات و رفتارهای بدن در صورت تکرار و چنانچه رفتار غالب شخص باشد قابل استناد میباشد.

۱ـ بالا انداختن شانه‌ها (نشانه‌ی بین‌المللی حاکی از عدم آگاهی فرد از اوضاع است)

به گفته‌ی باربارا پیز و آلن پیز، نویسندگان کتاب «تعاریف زبان بدن» (The Definitive Book of Body Language) همه‌ی انسان‌ها گاهی شانه‌هایشان را بالا می‌اندازند و شانه بالا انداختن «نمونه‌ی خوبی از یک حرکت بین‌المللی است که نشان می‌دهد فرد نمیداند یا متوجه نمی‌شود شماچه می‌گویید. شانه بالا انداختن، حرکتی است که سه قسمت دارد. باز کردن دست و نشان دادن کف دست، به این معنی که هیچ‌چیز در دست‌ها مخفی نشده است؛ بالا بردن شانه‌ها برای محافظت از گلو در برابر حمله؛ و بالا بردن ابروها که این نیز یک نشانه بین‌المللی حاکی از مطیع و تسلیم بودن است.

۲ـ نشان دادن کف دست‌ها (از دیرباز نشانه صداقت بوده است)

تابه‌حال متوجه شده‌اید که وقتی کسی در دادگاه قسم می‌خورد که حقیقت را بگوید، یک دستش را روی کتب مقدس می‌گذارد و دست دیگرش را بالا می‌برد و کف دستش را به‌سوی طرف مقابل می‌گیرد؟ به گفته باربارا و آلن پیز در کتاب «تعاریف زبان بدن»، باز کردن کف دست در سرتاسر تاریخ غرب نشانه «حقیقت، صداقت، تبعیت و تسلیم» بوده است. به گفته آن‌ها «همان‌طور که سگ موقع تسلیم شدن یا اطاعت کردن، گلویش را نشان می‌دهد، انسان‌ها نیز از کف دست‌هایشان برای نشان دادن تسلیم و نداشتن سلاح استفاده می‌کنند.

۳ـ مشت کردن دست و باز کردن انگشت اشاره (نشانه‌ی تلاش فرد برای تسلط بر طرف مقابل است.)

اگر کسی دستش را مشت کند و انگشت اشاره‌اش را باز کند، یعنی تلاش می‌کند تسلط و قدرت خود را نشان دهد، هرچند که این روش همیشه کارآیی ندارد. باربارا و آلن پیز می‌نویسند: «در حالت «مشت بسته انگشت باز» درواقع انگشت اشاره شبیه به یک چماق است که گوینده تلاش می‌کند به شکلی استعاری، شنونده را وادار به اطاعت و تسلیم نماید. اما این کار به‌طور ناخودآگاه باعث تحریک احساسات منفی در دیگران می‌شود، چراکه قبل از آنکه فرد دستش را مشت کند و از انگشت اشاره استفاده کند، ابتدا دستش را بالا می‌آورد، و این حرکتی است که بیشتر پستانداران هنگام حمله فیزیکی انجام می‌دهند.۳ـ مشت کردن دست و باز کردن انگشت اشاره (نشانه‌ی تلاش فرد برای تسلط بر طرف مقابل است.) اگر کسی دستش را مشت کند و انگشت اشاره‌اش را باز کند، یعنی تلاش می‌کند تسلط و قدرت خود را نشان دهد، هرچند که این روش همیشه کارآیی ندارد. باربارا و آلن پیز می‌نویسند: «در حالت «مشت بسته انگشت باز» درواقع انگشت اشاره شبیه به یک چماق است که گوینده تلاش می‌کند به شکلی استعاری، شنونده را وادار به اطاعت و تسلیم نماید. اما این کار به‌طور ناخودآگاه باعث تحریک احساسات منفی در دیگران می‌شود، چراکه قبل از آنکه فرد دستش را مشت کند و از انگشت اشاره استفاده کند، ابتدا دستش را بالا می‌آورد، و این حرکتی است که بیشتر پستانداران هنگام حمله فیزیکی انجام می‌دهند.

۴ـ برای تشخیص لبخندهای ساختگی (به خطوط و چین‌های دور چشم توجه کنید)

لبخند واقعی که به آن لبخند دوشن (Duchenne) هم می‌گویند، به شکل ارادی و دستوری، تقریبا غیرممکن است. به همین دلیل است که عکس‌های خانوادگی اغلب غیرماهرانه و مصنوعی به نظر می‌رسند. تحقیقات نشان داده است که لبخند، از روی خط و خطوط اطراف چشم قابل‌تشخیص است. زمانی که از روی شادمانی می‌خندید، کناره‌های چشم‌تان چین می‌خورند، درحالی‌که وقتی تصنعی لبخند می‌زنید، این خطوط تغییری نمی‌کنند. اگر شخصی که ناراحت است بخواهد تظاهر به خوشحالی کند، هنگام لبخند زدن، چین‌وچروکی دور چشم‌های او نخواهید دید.

۵ـ بالا بردن ابروها (اغلب نشانه ناراحتی است)

همان‌طور که لبخند واقعی باعث می‌شود دور چشم‌های شما چین‌وچروک بیفتد، سوزان کراس وایتبورن، استاد دانشگاه ماساچوست می‌گوید نگرانی، تعجب و ترس می‌تواند باعث شود که افراد از روی ناراحتی ابرو‌هایشان را بالا ببرند. بنابراین اگر کسی هنگام نظر دادن درباره لباس یا مدل موی شما ابروهایش را بالا ببرد، احتمالا تعریف و تمجیدهایش صادقانه نیست.

۶ـ نوسانات صدا (احتمالا موضوع برایش جذابیت دارد)

طیف صدای شما علاقه شما را نشان می‌دهد. به گزارش Psychology Today «وقتی گفتگو آغاز می‌شود، زنانی که به موضوع علاقه‌مندند از لحن آهنگین استفاده می‌کنند، درحالی‌که مردان صدایشان را کمی پایین می‌آورند.

۷ـ طرف مقابل، از زبان بدن شما تقلید میکند (یعنی روند مکالمه خوب است.)

زمانی که دو نفر با یکدیگر هم‌عقیده باشند، حالت بدن و حرکات آن‌ها شبیه یکدیگر می‌شود. وقتی دوست صمیمی شما پایش را روی پایش می‌اندازد، شما هم این کار را انجام می‌دهید. زمانی که با کسی قرار دارید، اگر همه‌چیز خوب پیش برود، احتمالا حرکات دست هر دو شما مثل یکدیگر خواهد بود. به گفته باربالا فردریکسون روانشناس مثبت: وقتی ما با کسی احساس نزدیکی و صمیمیت می‌کنیم، حرکات او را تقلید می‌کنیم.

۸ـ تماس چشمی (نشانه علاقه‌مندی مثبت یا منفی است)

وقتی در چشم‌های کسی نگاه می‌کنید، حالت برانگیختگی در بدن ایجاد می‌شود. رونالد‌ای ریجیو، روانشناس سازمانی کالج مک کنا در کلارمونت می‌نویسد: ولی شیوه تفسیر این برانگیختگیی بستگی به طرفین و شرایط دارد. برای مثال، اگر غریبه‌ای درشت‌اندام و وحشتناک به شما زل بزند،، ممکن است احساس کنید تهدید شده‌اید و درنتیجه از روی ترس واکنش داشته باشید، ولی نگاه خیره یک دوست می‌تواند به شکلی مثبت تفسیر شده و به معنای ابراز محبت باشد.

۹ـ اگر کسی برای طولانی‌مدت به چشم‌های شما نگاه کند (احتمالا دروغ می‌گوید)

بعضی از افراد وقتی دروغ می‌گویند، برای آنکه طرف مقابل فکر نکند که آن‌ها نمی‌توانند در چشم‌هایشان نگاه کنند، عمدا برای مدت طولانی‌تری در چشم‌های طرف مقابل خیره می‌شوند، و این کار آن‌ها کمی ناخوشایند است. حتی ممکن است کاملا ثابت بایستند و پلک نزنند.

۱۰ـ گسترده بودن حالت بدن (نشانه قدرت و احساس موفقیت است)

شکل کلی بدن افراد، سرنخ بسیار خوبی است که احساسات آن‌ها را نشان می‌دهد. امی کادی، استاد دانشگاه هاروارد به این نتیجه رسید که گسترده بودن حالت بدن باعث افزایش هورمون تستوسترون و درنتیجه اعتمادبه‌نفس می‌شود. اگر فردی تکیه دهد و راحت بنشیند، یعنی احساس قدرت کرده و فکر می‌کند اوضاع تحت کنترل اوست. تحقیقات نشان داده است که حتی افرادی که به‌طور مادرزادی نابینا هستند هنگامی‌که در یک مسابقه فیزیکی برنده می‌شوند نیز دست‌هایشان را به شکل 7 بالا برده و سرشان را بالا می‌گیرند. از سوی دیگر، جمع کردن بدن، و پیچیدن دست‌ها دور بدن، باعث افزایش کورتیزول، یا همان هورمون استرس و اضطراب است.

۱۱- انداختن یک پا روی پای دیگر (اغلب نشانه مقاومت و عدم پذیرش است و در مذاکرات، نشانه خوبی نیست)

جرارد‌ای نیرنبرگ، و هنری ایچ کالرو[۷]، نویسندگان کتاب «چگونه یک انسان را مثل یک کتاب بخوانیم؟» از ۲.۰۰۰ جلسه مذاکره فیلم‌برداری کرده و مشاهده کردند در مذاکراتی که یکی از طرفین پایش را روی پای دیگر انداخته بود، توافقی حاصل نشد. از دیدگاه روانشناسی، روی هم انداختن پاها نشان می‌دهد که فرد از نظر ذهنی، عاطفی و فیزیکی، بسته است و بنابراین کمتر احتمال دارد که در مذاکره تسلیم شود.

۱۲ـ مجموعه‌ای از حالات بدن حاکی از احساس واقعی در ارتباط است

به تنهایی از روی یک نشانه نمی‌توان به مجذوب شدن افراد پی برد، بلکه به مجموعه‌ای از نشانه‌ها نیاز است. مارشا لوکاس، متخصص روانشناسی عصبی مجموعه جالبی دارد: بعد از تماس چشمی، کمی پایین را نگاه می‌کند، موهایش را جمع می‌کند یا با دست صاف می‌کند، سپس دوباره به شما نگاه می‌کند، و چانه‌اش را کج می‌کند.

ت بدن حاکی از احساس واقعی در ارتباط است

۱۳ـ اکسی همراه شما می خندد (احتمالا به شما علاقه‌مند شده است)

اگر شوخی میکنید و طرف مقابل آن را می پذیرد و می خندد، احتمالا به شما علاقه‌مند است. روانشناسان تکاملی می‌گویند که شوخی کردن نقشی حیاتی در رشد و توسعه‌ی انسانی دارد و روشی برای نشان دادن تمایل به برقراری ارتباط، اعم از رابطه دوستانه معمولی یا رابطه عاشقانه است.

۱۴ـ فشردگی آرواره‌ها، سفت کردن گردن یا اخم کردن (نشانه‌ی اضطراب است)

تمامی این‌ها «واکنش‌های لیمبیک» هستند که با سیستم لیمبیک در بدن ارتباط دارند. جو ناوارو، مامور سابق سازمان ضد جاسوسی FBI می‌گوید: احساسات، درک و واکنش به تهدیدها، و نیز اطمینان از نجات، همگی مسئولیت‌های سنگین سیستم لیمبیک بدن هستند. وقتی اتوبوس را از دست می‌دهیم، آرواره‌ها را روی هم فشار می‌دهیم و گردن خود را می‌مالیم. وقتی از ما می‌خواهند آخر هفته بعد را هم سر کار باشیم، چانه‌مان می‌افتد و حدقه چشم‌هایمان تنگ‌تر می‌شود.» ناوارو می‌گوید: «سال‌هاست که انسان‌ها ناراحتی‌شان را با این روش‌ها نشان می‌دهند.»

۱۵ـ حالات گسترده و با اقتدار (نشانه رهبری است)

بعضی از نشانه‌ها و رفتارها هستند که خواه ذاتی و خواه اکتسابی، افراد از آن‌ها استفاده کرده تا حس رهبری خود را نشان دهند یا حداقل سعی کنند دیگران را نسبت به توانایی رهبری خود متقاعد کنند. ایستادن، راه رفتن مصمم، گذاشتن نوک انگشتان دو دست روی هم، حرکات دست بدون نشان دادن کف دست، و به‌طورکلی حالات گسترده و باز از جمله این حالات هستند.

۱۶ـ بی‌ثباتی پا (به معنی بی‌ثباتی درون افراد است)

سوزان وایبورن، استاد دانشگاه ماساچوست می‌گوید: پاها، بزرگ‌ترین اندام بدن هستند، بنابراین وقتی تکان می‌خورند، بعید است طرف مقابل متوجه نشود. پای بی‌قرار و بی‌ثبات، نشانه نگرانی و ناراحتی است.

۱۷ـ دست‌به‌سینه بودن (شانه داشتن حالت تدافعی است)

شناسایی سرنخ‌های زبان بدن کار ساده‌ای است، اما ضروری است شرایط را هم در نظر داشته باشیم. اگرچه دست‌به‌سینه بودن معمولان نشانه بسته بودن فرد است، اما گاهی افراد به هنگام سرما یا زمانی که صندلی جایی برای گذاشتن دست‌ها ندارد، دست‌به‌سینه می‌نشینند.بنابراین قبل از تصمیم‌گیری یا تغییر استراتژی بر اساس این نوع رفتارها، محیط را در نظر بگیرید.