داروهای ضد درد دندانپزشکی

داروهای ضد درد دندانپزشکی درد دندان با درمان توسط دندانپزشک برطرف می شود اما داروها در کنترل درد قبل و بعد از درمان دندانپزشکی کاربرد مهمی دارند.چهار گروه داروهای ضد درد در کنترل دردهای دندانپزشکی کاربرد دارند.

NSAIDS، استامینوفن، اپیوئیدها و استروئیدها. البته گروه‌های دیگر دارویی هم هستند که اثرات ضد درد آن‌ها ممکن است در کاهش درد و کنترل درد در درمان مراجعین دندانپزشکی می‌توانند مؤثر باشند.

برخی از این داروها به دلیل اثرات مرکزی‌شان بر مراکز درد استفاده می‌شوند و برخی هم برای کنترل دردهای سایکوسوماتیک یا غیردندانی کاربرد دارند.

ضدافسردگی‌ها، گاباپنتین، کتامین و … در زمره این داروها هستند که تجویز آن‌ها نیاز به تشخیص تخصصی، مشاوره با همکاران پزشک و بررسی‌های دقیقی دارد.

حقیقت این است که در کنترل درد بیمار عوامل بسیار بسیار زیادی دخیل هستند. مراجعه به دندانپزشک البته رکن اصلی کنترل درد دندانی است.

ضدالتهاب‌های غیراستروئیدی (NSAIDs):

به پروتئین‌های پلاسما باند می‌شوند و اثر محیطی دارند اما نشان داده شده است که این داروها اثر بر روی سیستم عصب مرکزی در کنترل درد هم می‌توانند داشته باشند.

ایبوبروفن اصلی‌ترین  و تقریبا بهترین دارو در این گروه است که اثرآن در کنترل دردهای دندانی سالیان سال به اثبات رسیده است.

داروهای دیگری هم در این گروه برای دردهای دندانی معرفی شده‌اند.

مثلاً اتودولاک اثرات گوارشی کمتری دارد و کتوبروفن اثرات قوی تری در کنترل درد دارد.

آسپرین را هم می‌توان در زمره این گروه، جز داروهای مؤثر بر دندان‌درد به جساب آورد.

ایبوبروفن در سه ماهه دوم و سوم بارداری می‌تواند با آسم نوزاد رابطه دارد و دیکلوفناک و ایبوپروفن به طور کلی در بارداری در سه ماهه دوم و سوم با وزن کم جنین رابطه دارند. ریسک خونریزی هم در سه ماهه سوم با مصرف این داروها افزایش می‌یابد.

استامینوفن:

این دارو را به اسم پاراستامول (پارا استیلامینوفنول) در خیلی از نواحی دنیا می‌شناسند.

به دلیل سمیت کبدی استامینوفن حداکثر دوز مجاز در ۲۴ ساعت برای این دارو، ۴ گرم توصیه شده است.

ایتامینوفن از داروهای توصیه شده برای کنترل درد در موعد بارداری است، ولی به طور کامل بی خطر نیست.

در معدودی از مطالعات به ارتباط استامینوفن و آسم کودکان و ارتباط استامینوفن با مشکلات بارداری و زایمان اشاره شده است.

استامینوفن اغلب در ترکیب با سایر داروها به‌عنوان ضد درد وجود دارد و باید در دوز مجموع دریافتی بیماران، تمامی این دوزها لحاظ شود.

از نظر تئوریک استامینوفن مانند NSAID ها توانایی در کاهش التهاب تولید پروستاگلاندین می‌تواند داشته باشد ولی حقیقت این است که در دوزهای درمانی این اتفاق روی نمی‌دهد و اثر ضدالتهابی استامینوفن بسیار اندک است.

حداکثر دوز روزنامه استامینوفن ۴۰۰۰ میلی گرم گفته شده است که البته در موارد دردهای شدید و محدودیت تجویر دارو تا دوز روزانه ۶۰۰۰ میلی‌گرم به مدت خیلی محدود قابل انجام است.

حتی دوزهای اندک استامینوفن می‌توانند برای کبد مضر باشند. استامینوفن می‌تواند PT را در بیمارانی که ضدانعقاد مصرف می‌کنند افزایش دهد.

عوارض جانبی دیگر این دارو راش‌های پوستی و دیسکرازی خونی می‌باشد.

استامینوفن در کنترل درد دندان کودکان یک گزینه انتخابی مناسب است و با دوز ۱۵ میلی گرم بر کیلوگرم هر چهار ساعت می‌تواند استفاده شود.

اپیوئیدها:

اپیوئیدها به تنهایی ر کنترل دردهای دندانی اثر زیادی ندارند و اغلب در ترکیب با سایر داروها استفاده می‌شوند.

کدئین زمانی که به ۶۰ میلیگرم برسد، اثر ضددردی خود را نشان می‌دهد. بنابران به تنهایی در دندانپزشکی کاربردی ندارد.

مکانسیم اثر اپیوئیدها مرکزی است اما نشان داده شده است که این داروها اثر موضعی ضد درد هم می‌توانند داشته باشند. کدئین و سایر اپیوئیدها عوارضی مثل تهوع و اسفراغ ممکن است ایجاد کنند.

کورتون ها:

مکانیسم تسکین درد کورتیکواستروئیدها یا به اصطلاح همان کورتون‌ها از طریق مهار مهاجرت پلی‌مورفونوکلئرها، لکوسیت‌ها، فاگوسیت‌ها و مهاروازودیلاتاسیون از طریق مهار چرخه آراشیدونیک اسید می‌باشد.

این مکانسیم به این معنی است که درد و تورم متعاقب عبور دبری‌ها و عوامل التهابی بعد از آماده‌سازی، توسط این داروها می‌تواند کاهش یابد.

ترکیب داروهای ضد درد:

ترکیب داروهای ضد درد دندانپزشکی با هم باعث می‌شود تا علاوه بر این که بتوان از دوز پایین هر دارو استفاده کرد، حداکثر کاهش درد را از مکانیسم‌های مختلف کنترل درد (مرکزی و نحیزی) به دست آورد.

ترکیب استامینوفن و ایبوپروفن در بسیاری از مطالعات به‌عنوان یک ترکیب ضد درد خوب پیشنهاد شده است و نیازی به استفاده از داروهای مسکن پیچیده و عجیب و غریب در کنترل دردهای دندانی نیست!

کورتون‌ها به دلیل اینکه چرخه اسیدآراشیدونیک را از سرشاخه مهار می‌کنند (صورت مسئله را پاک می‌کنند!)

عوارض دارویی بسیار متعددی دارند و تداخلات بسیاری با شرایط سیستمیک بیماران و داروهای مصرفی توسط آن‌ها دارند؛ اما نشان داده شده است که برخلاف آن چه همیشه دندانپزشکان نگران آن هستند، تک دوز این داروها زمانی که واقعاً نیاز به آن‌ها وجود داشته باشد، عارضه جانبی شناخته شده ای ندارد.

(Czerwinsky AW and et al) در عفونت‌های قارچی سسیتمیک و آلرژی به کورتون‌ها، این داروها منع مصرف مطلق دارند. حتی در دوزهای بالای تکی کورتون هم برای کنترل درد دندانی «شیمر و پارکر» نشان دادند که اثر مضر واضح منفی وجود ندارد… در بسیاری از شرایط سیستمیک مصرف کورتون‌ها باید با احتیاط و در دوزهای بسیار محدود باشد.

از این رو است که در دندانپزشکی نه در خط اول کنترل درد و نه در خط دوم کنترل درد از کورتیکواستروئیدها استفاده نمی‌شود! تجویز همزمان کورتون‌ها و NSAIDS (مانند ایبوپروفن) هم احتمال بروز مشکلات گوارشی را برای بیمار بیشتر می‌کند.

استفاده داخل کانالی از کورتون‌ها هم در دندانپزشکی امروز امر پذیرفته‌ای است.

اوردوز داروهای ضد درد:

از نظر آماری اوردوز داروهای ضد درد در زنان بیشتر از مردان است، هرچند که تعداد افراد وابسته به داروهای ضد درد مخدر بیشتر است.

دندانپزشکان باید در تجویز داروهای ضد درد به خصوص داروهای مخدر خساست بیشتری به خرج دهند!

علی‌الخصوص شناخت افرادی که با مقاصد دیگری غیراز تسکین درد در پی دریافت مسکن‌های مخدر هستند یا به شبیه‌سازی درد برای دریافت این مسکن‌ها می‌پردازند.

داروهای ضد درد دندانپزشکی را از داروخانه و فروشگاههای معتبر با تجویز پزشک تهیه فرمایید.

پرسنل بازرگانی ایده  شما حامی و راهنمای شما در امر تهیه و توزیع کلیه موار و ملزومات دندانپزشکی.